Görme engelli vatandaşlar, ulaşımda karşılaştıkları zorluklarla ilgili Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) yaptıkları başvurularda en fazla "hissedilebilir kılavuz yol"ların eksikliği nedeniyle ihlal kararı aldı. 2022-2024 yılları arasında yapılan 13 başvuruda, engellilerin erişilebilirliğine dair büyük eksiklikler tespit edildi.
Ulaşımda erişilebilirlik ihlali
TİHEK’in raporuna göre, görme engellilerin en fazla başvurdukları konu, ulaşımda karşılaştıkları zorluklar oldu. Hissedilebilir kılavuz yolların eksikliği, başvuruların ana nedenini oluşturdu. Bu yollar, engellilerin bağımsız şekilde hareket etmelerini sağlayan önemli bir erişilebilirlik aracıdır. TİHEK, söz konusu ihlallere yönelik olarak gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği yönünde kararlar aldı. TİHEK’in verdiği kararlar, Anayasa'nın 10. maddesinde belirtilen eşitlik ilkesine dayanmaktadır. Kararlarda, devlet organları ve kamu kurumlarının tüm işlemlerinde engellilere karşı ayrımcılığa yer verilmemesi gerektiği vurgulandı. 5378 sayılı Kanun’a göre, kamuya ait tüm alanların engellilerin erişimine uygun hale getirilmesi zorunludur.
Erişilebilirlik hakkı yasal bir zorunluluk
Görme engelli vatandaşların ulaşımını kolaylaştıracak tedbirlerin alınması, yalnızca sosyal bir gereklilik değil, aynı zamanda yasal bir zorunluluktur. TİHEK, engelli bireylerin, bağımsız şekilde yaşamlarını sürdürebilmesi için tüm kentsel yaşam alanlarının erişilebilirlik standartlarına uygun olarak düzenlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Bu kapsamda, yollardan kaldırıma, yeşil alanlardan spor alanlarına kadar her alanda erişilebilirlik sağlanmalıdır. Görme engelliler için bu tür iyileştirmeler, sadece fiziksel değil, aynı zamanda sosyal hayata katılımın da artırılması anlamına geliyor.
