Kemal Derviş, 2001 Türkiye ekonomik krizinin ardından "Süper Bakan" olarak tanınarak önemli reformlar gerçekleştirdi. Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nda üst düzey görevlerde bulundu. Kemal Derviş kimdir? Kaç yılında hayatını kaybetti?
Kemal Derviş kimdir?
Kemal Derviş, 10 Ocak 1949'da İstanbul'da doğdu. Arnavut ve Gürcü kökenli bir baba ile Alman bir annenin çocuğuydu. Eğitimine Londra Ekonomi Okulu'nda ekonomi lisansı ile başladı, ardından Princeton Üniversitesi'nden iktisat doktorası aldı. Eğitim sürecinde Hacettepe Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi.
Kariyerinin başlangıcı
1978 yılında Dünya Bankası'na katılan Derviş, burada 1996 yılında Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan sorumlu başkan yardımcılığına yükseldi. Yoksulluğun azaltılması ve ekonomik yönetim üzerine çalıştı. Ayrıca, Türkiye'de Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı olan Bülent Ecevit’in ekonomi danışmanlığını yaptı.
Türkiye'ye dönüşü ve ekonomi politikaları
2001 ekonomik krizinin ardından Türkiye'ye davet edilen Derviş, 2001 yılında Başbakan Bülent Ecevit tarafından Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve Hazine Müsteşarı olarak atandı. Derviş, ekonomik krizle mücadele etmek için IMF ile müzakereleri başarıyla yürüttü ve Türkiye'yi "Güçlü Ekonomi Programı" ile toparladı. Bu program kapsamında Merkez Bankası yasası, bankacılık yasası gibi önemli yasalar kabul edildi ve dalgalı döviz kuru sistemine geçiş sağlandı. Ayrıca Türk Telekom'un özelleştirilmesi sürecinde de yer aldı.
Siyasi kariyer ve CHP'ye katılımı
2002 yılında, ekonomik reformlar için büyük bir çaba sarf etmesine rağmen, dönemin Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli ile yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle görevinden istifa etti. Ardından, yeni bir siyasi parti kurma girişimine katılmadı ve Cumhuriyet Halk Partisi'nden milletvekili adayı oldu. 2002 seçimlerinde CHP'den İstanbul milletvekili seçildi.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)
2005 yılında milletvekilliğinden istifa ederek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın başkanlığına aday oldu ve Kofi Annan tarafından bu göreve atandı. UNDP'de dünya genelinde kalkınma projelerinin uygulanmasında önemli bir rol üstlendi. 2009 yılında görevini Yeni Zelanda'nın eski başbakanı Helen Clark'a devretti.
Akademik ve düşünsel katkıları
Kemal Derviş, dünya çapında önemli üniversitelerde ders verdi. Bunlar arasında Columbia Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi gibi prestijli kurumlar yer alıyordu. 2009-2017 yılları arasında Brookings Enstitüsü’nde başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Derviş'in, ekonomi politikası ve küresel ekonomi üzerine pek çok akademik makalesi ve kitabı bulunmaktadır. "A Better Globalism" (Daha İyi Bir Küreselleşme) ve "Recovery from the Crisis and Contemporary Social Democracy" gibi eserleri öne çıkmaktadır.
Kişisel hayatı ve ölümü
Kemal Derviş, 1987 yılında Amerikalı Catherine Derviş ile ikinci evliliğini yaptı ve iki oğlu oldu. 2001 yılında "Dünyada Yılın Ekonomi Bakanı" olarak ödüllendirildi. Uzun süre Parkinson hastalığı tedavisi gören Derviş, 8 Mayıs 2023'te Washington, DC'de hayatını kaybetti. Cenazesi, Maryland eyaletindeki Laurel İslami Toplum Merkezi'nde düzenlenen törenle defnedildi.
